Τρίτη 17 Μαΐου 2011

Χαρακτηρισμός των τροφίμων βάσει των αποτελεσμάτων του επισήμου ελέγχου


1. Ως ασφαλή τρόφιμα, νοούνται τα τρόφιμα τα οποία διατηρούν τους ειδικούς για έκαστο είδος οργανοληπτικούς χαρακτήρες  (οσμή, σύσταση, γεύση, χρώμα), δεν παρουσιάζουν μεταβολές οφειλόμενες σε αλλοιώσεις, αποσύνθεση, βιολογική μόλυνση, χημική ή φυσική ρύπανση και πληρούν όλους τους υγειονομικούς όρους της Κοινοτικής και Εθνικής νομοθεσίας. Για τον χαρακτηρισμό των τροφίμων λαμβάνονται υπόψη οι κανονικές για κάθε προϊόν συνθήκες χρήσης του τροφίμου και οι πληροφορίες που είναι διαθέσιμες κάθε φορά στον καταναλωτή.
2. Ως μη ασφαλή τρόφιμα, τα τρόφιμα που δεν πληρούν τους υγειονομικούς όρους που επιβάλλει η Κοινοτική και Εθνική νομοθεσία. Διακρίνονται σε α) ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση και β) επιβλαβή για την υγεία.
α. Ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση. 
Στην κατηγορία αυτή μπορούν να καταταγούν τρόφιμα που:
1) παρουσιάζουν μη κανονικούς οργανοληπτικούς χαρακτήρες (οσμή, γεύση, χρώμα, σύσταση), ανεξάρτητα από τις επιπτώσεις στην υγεία του καταναλωτή.
2) έχουν ξένες προσμίξεις που δεν έχουν σχέση με την φυσική κατάσταση ή τον τρόπο παρασκευής τους.
3) έχουν υπέρβαση του χρόνου διατηρησιμότητας.
4) έχουν παραχθεί ή αποθηκευθεί ή διατίθενται από μη νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις και για τα οποία υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ακαταλληλότητας.
5)  υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις χρησιμοποίησης μη ασφαλών πρώτων υλών ή πλημμελούς επεξεργασίας.
6) έχουν παρασκευαστεί ή συντηρηθεί ή συσκευαστεί ή διατηρηθεί κάτω από συνθήκες που δεν πληρούν τις ειδικές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
7) έχουν παραχθεί χωρίς εγκριτική απόφαση του ΑΧΣ ή άλλου αρμόδιου οργάνου, όταν αυτή επιβάλλεται.
8) κατά τις ιστολογικές εξετάσεις διαπιστώνεται η παρουσία απαγορευμένων ιστών σε αυτά.
9) στερούνται υγειονομικών επισημάνσεων, σήμανση καταλληλότητας ή κατάλληλο
αναγνωριστικό σήμα, όπως προβλέπονται από ειδικές διατάξεις.
10)  δεν συνοδεύονται από υγειονομικά πιστοποιητικά καταλληλότητας, όταν αυτό επιβάλλεται.
11)  Έχουν υποστεί απόψυξη και επανακατάψυξη.
β. Επιβλαβή για την υγεία. Στην κατηγορία αυτή μπορούν να καταταγούν:
1) τρόφιμα με εκτεταμένη αλλοίωση ή αποσύνθεση που δύναται να έχουν άμεσες ή έμμεσες βλαπτικές συνέπειες στην υγεία του καταναλωτή, όταν λαμβάνονται άπαξ ή κατ’ επανάληψη.
2) τρόφιμα που περιέχουν παθογόνους μικροοργανισμούς ή τοξίνες αυτών ή μορφές παρασίτων ή ιούς, με υπέρβαση των νομοθετημένων ορίων – κριτηρίων – διατάξεων, που μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στην υγεία του ανθρώπου.
3) τρόφιμα που περιέχουν χημικές τοξικές ουσίες είτε φυσικά απαντώμενες είτε ως πρόσθετες χημικές ενώσεις είτε προκύπτουσες από τις μεθόδους επεξεργασίας σε συγκέντρωση που υπερβαίνει αποδεκτά νομοθετημένα όρια ή που η παρουσία τους δε δικαιολογείται καν από την νομοθεσία.
4) τρόφιμα που παρουσιάζουν επίπεδα καταλοίπων αντιβιοτικών, φυτοφαρμάκων, βαρέων μετάλλων κ.λπ., καθώς και καταλοίπων με ορμονική, θυρεοστατική, αναβολική δράση, που υπερβαίνουν τα ανώτατα όρια ή υπάρχει παρουσία παρόμοιων ουσιών που είναι απαγορευμένες.
5) ύπαρξη ξένων σωμάτων σε τρόφιμα με άμεσες επιπτώσεις στην υγεία του καταναλωτή.
6) τρόφιμα που έχουν επιμολυνθεί με νεκρά ή ζωντανά έντομα αρθρόποδα ή απεκκρίματα αυτών
7) τρόφιμα που έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία με ιοντίζουσες ή υπεριώδεις ακτινοβολίες και δεν προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία για αυτά.
3. Κανονικά τρόφιμα, τα τρόφιμα τα οποία πληρούν τους όρους της Εθνικής και Κοινοτικής νομοθεσίας.
4. Μη κανονικά τρόφιμα, τα ασφαλή τρόφιμα τα οποία δεν πληρούν τις απαιτήσεις των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας ως προς τις σταθερές ποιότητας και ως προς την επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση. Με τον όρο σταθερές ποιότητας νοούνται τα συστατικά και τα αναλυτικά στοιχεία ενός τροφίμου όπως αυτά καθορίζονται στα πρότυπα του Κ.Τ.Π. ή στις εγκριτικές αποφάσεις του Α.Χ.Σ ή άλλου αρμοδίου οργάνου.
Στην κατηγορία αυτή μπορούν να καταταγούν όσα τρόφιμα:
α) έχουν διαφημιστεί ή επισημανθεί ή παρουσιασθεί κατά τρόπον που αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 10 & 11  του Κ.Τ.Π. ή σε ειδικότερες διατάξεις της Κοινοτικής και Εθνικής νομοθεσίας,
β) είναι νοθευμένα  (τρόφιμα στα οποία έχουν προστεθεί ύλες ενδεχομένως ευτελέστερης αξίας για λόγους κερδοσκοπίας ή παραπλάνησης του καταναλωτή)
γ) δεν πληρούν τις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας ως προς τις σταθερές ποιότητας.

ΚΥΑ 15523/2006 (ΦΕΚ 1187/τευχ.β'/31.08.2006)

Στα σκουπίδια το ένα τρίτο των τροφίμων


Αγοράζουμε υπερβολικά μεγάλες ποσότητες τροφίμων, σχεδιάζουμε λάθος τις αγορές μας, υποκύπτουμε στη γοητεία της καλής εικόνας και εμφάνισης των τροφίμων, σε διαφημιστικές εκστρατείες «αγόρασε τρία, πλήρωσε δύο». Αποτέλεσμα; Κάθε χρόνο χάνονται από την παραγωγή στη διάθεση ή πετιούνται ως απορρίμματα 1,3 δισεκατομμύρια μετρικοί τόνοι τροφίμων, το ένα τρίτο της ετήσιας παγκόσμιας παραγωγής.

Την ίδια στιγμή που 925 εκατομμύρια συνάνθρωποί μας λιμοκτονούν και ο υποσιτισμός παίζει ρόλο στους μισούς, τουλάχιστον, από τα 10,9 εκατομμύρια θανάτους παιδιών κάθε χρόνο.
Αυτά διαπιστώνονται σε έρευνα την οποία παρήγγειλε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) στο Σουηδικό Ινστιτούτο Τροφίμων και Βιοτεχνολογίας. Τα συμπεράσματα θα παρουσιαστούν στο διήμερο διεθνές συνέδριο «Εξοικονομείστε Τρόφιμα!», που ξεκινά τη Δευτέρα στο Ντίσελντορφ, στη Γερμανία, στο πλαίσιο της εμπορικής έκθεσης της διεθνούς βιομηχανίας συσκευασίας Interpack 2011.
Η αφύπνιση του κοινού στην απώλεια και σπατάλη τροφίμων και της επίπτωσης τους στη φτώχεια και την πείνα στον πλανήτη, αλλά και στην αλλαγή του κλίματος και τους φυσικούς πόρους, είναι ο στόχος του συνεδρίου.
Για το σκοπό αυτό ο FAO παρήγγειλε στο Σουηδικό Ινστιτούτο να διεξάγει δύο έρευνες για την έκταση και τις επιπτώσεις, τα αίτια και την πρόληψη της απώλειας και σπατάλης: την πρώτη, για τις χώρες υψηλού και μεσαίου εισοδήματος και τη δεύτερη, για τις χώρες χαμηλού εισοδήματος.
Άλλο «απώλεια τροφίμων» και άλλο «σπατάλη τροφίμων», λέει η τελική έκθεση. Απώλειες τροφίμων έχουμε συνήθως στις αναπτυσσόμενες χώρες, λόγω ανεπαρκούς υποδομής, χαμηλών επιπέδων τεχνολογίας, χαμηλών επενδύσεων στα συστήματα παραγωγής τροφίμων.
Στις αναπτυσσόμενες χώρες, το 40% της απώλειας τροφίμων συμβαίνει στο στάδιο μετά την εσοδεία και στο στάδιο της επεξεργασίας, ενώ στις αναπτυγμένες χώρες πάνω από το 40% των τροφίμων χάνεται στο στάδιο της λιανικής πώλησης και στο στάδιο της κατανάλωσης.
Αντιθέτως, η σπατάλη τροφίμων είναι πιο συνήθης στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες και οφείλεται στο ότι οι λιανοπωλητές και οι καταναλωτές πετούν στα σκουπίδια φαγώσιμα τα οποία μπορούν να καταναλωθούν.
Σε 95 έως 115 κιλά το χρόνο ανέρχεται στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική η κατά κεφαλήν σπατάλη τροφίμων, ενώ οι καταναλωτές στην υποσαχάρια Αφρική και τη νοτιοανατολική Ασία πετούν μόνον 6 έως 11 κιλά το χρόνο.
Η έκθεση δεν περιορίζεται σε διαπιστώσεις. Προχωρά σε διάφορες πρακτικές προτάσεις για το πώς μπορούμε να περιορίσουμε τόσο την απώλεια όσο και τη σπατάλη.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες μπορεί να ενισχυθεί η αλυσίδα τροφοδοσίας τροφίμων με το να υποβοηθηθούν οι μικροί αγρότες για να συνδεθούν απευθείας με τους αγοραστές. Οι συντάκτες της έκθεσης συνιστούν επίσης μεγαλύτερες επενδύσεις τόσο από τον ιδιωτικό όσο και το δημόσιο τομέα στις υποδομές, τη μεταφορά την επεξεργασία και τη συσκευασία.

Στη συμπεριφορά των καταναλωτών και την έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των διαφόρων παικτών στην αλυσίδα τροφοδοσίας τροφίμων οφείλεται η απώλεια και η σπατάλη στις χώρες μεσαίου και υψηλού εισοδήματος. «Πιθανώς, ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους για τη σπατάλη τροφίμων στο στάδιο της κατανάλωσης, στις πλούσιες χώρες, είναι ότι οι άνθρωποι έχουν την οικονομική άνεση να σπαταλούν», τονίζεται στην έκθεση.

Στο στάδιο της λιανικής πώλησης, σπαταλούμε μεγάλες ποσότητες, λόγω των ποιοτικών κριτηρίων που δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην εμφάνιση και εικόνα των τροφίμων (η έντονα κόκκινη ντομάτα, το σαν “καλογυαλισμένο” πεντακάθαρο.
Οι ερευνητές επισύρουν, ωστόσο, την προσοχή σε σφυγμομετρήσεις που δείχνουν ότι οι καταναλωτές είναι έτοιμοι να αγοράσουν τρόφιμα που δεν ικανοποιούν τα πρότυπα εμφάνισης και εικόνας, αν τα τρόφιμα αυτά είναι ασφαλή και εύγευστα. Οι τελικοί καταναλωτές είναι σε θέση να επηρεάσουν τα ποιοτικά κριτήρια και πρέπει να το κάνουν, προτρέπουν οι ερευνητές που συνέταξαν την έκθεση. Προτείνουν να πωλούνται τα αγροτικά προϊόντα κοντύτερα στους καταναλωτές, σε λαϊκές αγορές ή σε καταστήματα αγροτικών προϊόντων.
Πρέπει να βρεθούν καλές χρήσεις για τα τρόφιμα που στην αντίθετη περίπτωση θα τα πετούσαν. «Εμπορικές ή φιλανθρωπικές οργανώσεις μπορούν να συνεργαστούν με λιανοπωλητές για να συγκεντρώσουν και στη συνέχεια να πωλήσουν ή να χρησιμοποιήσουν προϊόντα τα οποία έχουν πεταχτεί αλλά τα οποία, από σκοπιάς ασφάλειας, γεύσης και διατροφικής αξίας, είναι καλά», υπογραμμίζεται στην έκθεση.
Συχνά, στις πλούσιες χώρες, οι καταναλωτές εν γένει ενθαρρύνονται να αγοράζουν περισσότερα τρόφιμα από όσα χρειάζονται. Εκστρατείες προώθησης του τύπου «αγόρασε τρία, πλήρωσε δύο» ή τα πλούσια, έτοιμα γεύματα που παράγει η βιομηχανία τροφίμων είναι τυπικά παραδείγματα «παγίδευσης» των καταναλωτών. Πολλά εστιατόρια προσφέρουν συχνά μπουφέ με καθορισμένη τιμή και προτρέπουν τους πελάτες να παραγεμίσουν τα πιάτα τους.
Ταυτόχρονα, οι καταναλωτές στις πλούσιες χώρες δεν καταφέρουν να προγραμματίσουν σωστά τις αγορές τους, διαπιστώνουν οι συντάκτες της έκθεσης. Αυτό σημαίνει ότι πετάνε στα σκουπίδια τρόφιμα πριν την ημερομηνία λήξης τους.
Πιθανά σημεία εκκίνησης για την αλλαγή των συνηθειών των καταναλωτών είναι η εκπαίδευση στα σχολεία και οι πολιτικές πρωτοβουλίες, προτείνουν οι ερευνητές και τονίζουν ότι «οι καταναλωτές στις πλούσιες χώρες πρέπει να διδαχθούν ότι είναι απαράδεκτο να πετάς τρόφιμα στα σκουπίδια, χωρίς λόγο».
«Πρέπει, επίσης, να αποκτήσουν συνείδηση ότι, δεδομένης της περιορισμένης διαθεσιμότητας των φυσικών πόρων, είναι πιο αποτελεσματικό να περιορίζεις την απώλεια από το να αυξάνεις την παραγωγή των τροφίμων για να θρέψεις έναν παγκόσμιο πληθυσμό που ολοένα αυξάνεται», καταλήγουν.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ, Βασίλης Τσεκούρας nooz.gr

Κυριακή 8 Μαΐου 2011

10 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

1. Τρώτε ποικιλία τροφίμων

Χρειάζεστε περισσότερα από 40 διαφορετικά θρεπτικά συστατικά για να έχετε καλή υγεία και κανένα τρόφιμο δε μπορεί να τα παρέχει όλα. Η παροχή τροφίμων στις μέρες μας διευκολύνει το να τρώμε ευρεία ποικιλία τροφίμων είτε αγοράζοντας φρέσκα τρόφιμα και να τα μαγειρεύουμε, είτε εκμεταλλεύοντας προμαγειρεμένα πιάτα και γεύματα είτε παραγγέλνοντας απ’ έξω. Ισορροπήστε τις επιλογές σας σε βάθος χρόνου! Αν φάγατε μεσημεριανό με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, φάτε ένα χαμηλό σε λίπος βραδινό. Αν μια μέρα φάτε μια μεγάλη μερίδα κρέατος για βραδινό, προτιμήστε ίσως το ψάρι την επόμενη μέρα.

2. Βασίστε τη διατροφή σας σε πολλά τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τρώνε αρκετά τρόφιμα όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά, το ρύζι, άλλα δημητριακά και πατάτες. Περισσότερες από τις μισές θερμίδες στη διατροφή σας πρέπει να προέρχονται από αυτά τα τρόφιμα. Δοκιμάστε επίσης ψωμί, ζυμαρικά και άλλα δημητριακά ολικής άλεσης για να αυξήσετε την πρόσληψη ινών.

3. Απολαύστε πολλά φρούτα και λαχανικά

Οι περισσότεροι από εμάς δεν τρώμε αρκετά από αυτά τα τρόφιμα παρότι παρέχουν σημαντικά προστατευτικά θρεπτικά συστατικά. Προσπαθήστε να τρώτε τουλάχιστον πέντε μερίδες ημερησίως και, αν δεν σας αρέσουν πολύ στην αρχή, δοκιμάστε νέες συνταγές ή δείτε τι έτοιμα πιάτα υπάρχουν διαθέσιμα στο σούπερ μάρκετ.

4. Διατηρήστε υγιές σωματικό βάρος και νιώστε καλά

Το σωστό βάρος για εσάς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων το φύλο, η ηλικία, το ύψος σας και η κληρονομικότητα. To υπερβάλλον σωματικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο για πολλές παθήσεις, όπως οι καρδιαγγειακές και ο καρκίνος. Το υπερβάλλον σωματικό λίπος προκύπτει όταν τρώτε περισσότερες θερμίδες από όσες χρειάζεστε. Αυτές οι επιπλέον θερμίδες μπορεί να προέρχονται από οποιοδήποτε θρεπτικό συστατικό με θερμιδική αξία – πρωτεΐνη, λίπος, υδατάνθρακας ή αλκοόλ – αλλά το λίπος είναι η πιο συμπυκνωμένη πηγή θερμίδων. Η σωματική δραστηριότητα είναι ένας καλός τρόπος να αυξήσετε την ενέργεια (θερμίδες) που δαπανάτε και μπορεί να σας κάνει να νιώσετε ωραία. Το μήνυμα είναι απλό: αν παίρνετε βάρος, πρέπει να τρώτε λιγότερο και να είστε περισσότερο δραστήριοι.

5. Τρώτε μέτριες μερίδες – μειώστε κάποια τρόφιμα, μην τα αποκλείετε

Αν κρατάτε το μέγεθος της μερίδας σε λογικά επίπεδα, είναι ευκολότερο να τρώτε όλα τα τρόφιμα που σας ευχαριστούν χωρίς να χρειαστεί να αποκλείσετε κάποια. Παραδείγματος χάριν, λογικές μερίδες είναι: 100g κρέατος· ένα μέτριο φρούτο, μισό φλιτζάνι ωμά ζυμαρικά και 50ml παγωτού. Τα προμαγειρεμένα γεύματα μπορούν να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να ελέγξετε το μέγεθος της μερίδας και συχνά έχουν τη θερμιδική αξία στη συσκευασία για να βοηθήσουν όσους μετρούν θερμίδες. Αν τρώτε έξω, θα μπορούσατε να μοιραστείτε τη μερίδα με κάποιο φίλο.

6. Τρώτε συχνά γεύματα

Η παράλειψη γευμάτων, ειδικά του πρωινού, μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη πείνα η οποία συχνά έχει ως αποτέλεσμα την υπερφαγία. Τα μικρά γεύματα (σνακ) μεταξύ των κυρίων γευμάτων μπορούν να κατευνάσουν την πείνα, αλλά μην τρώτε τόσο πολύ ώστε να αντικαταστήσουν τα κανονικά γεύματα. Μην ξεχνάτε να υπολογίζετε τα σνακ ως μέρος της συνολικής πρόσληψης θερμίδων.

7. Πίνετε πολλά υγρά

Οι ενήλικοι πρέπει να πίνουν τουλάχιστον 1.5 λίτρο υγρών ημερησίως! Ή ακόμα περισσότερο αν κάνει πολλή ζέστη ή αν είναι σωματικά δραστήριοι. Το απλό νερό βρύσης είναι προφανώς μια καλή πηγή υγρών αλλά η ποικιλία μπορεί να είναι και απολαυστική και υγιεινή. Εναλλακτικές επιλογές είναι οι χυμοί, τα αναψυκτικά, το τσάι, ο καφές, το γάλα, κ.τ.λ.

8. Κινηθείτε

Όπως είδαμε, πολλές θερμίδες και λίγη σωματική δραστηριότητα μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα αύξηση του σωματικού βάρους. Η μέτρια σωματική δραστηριότητα βοηθά στην καύση αυτών των επιπλέον θερμίδων. Είναι επίσης καλή για την καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα και για τη γενικότερη υγεία και ευεξία. Άρα, βάλτε τη σωματική δραστηριότητα στο καθημερινό σας πρόγραμμα. Χρησιμοποιήστε τις σκάλες αντί του ασανσέρ (προς τα πάνω και προς τα κάτω!). Πηγαίνετε μια βόλτα στο μεσημεριανό σας διάλειμμα. Δεν χρειάζεται να είστε αθλητές για να γίνετε δραστήριοι!

9. Ξεκινήστε τώρα! Και κάντε τις αλλαγές σταδιακά

Οι σταδιακές αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι πιο εύκολες από τις δραστικές αλλαγές αμέσως. Για τρεις μέρες, καταγράψτε τα τρόφιμα και τα ποτά που καταναλώνετε στα κυρίως και ενδιάμεσα γεύματα – Μήπως τρώτε πολύ λίγα φρούτα ή/και λαχανικά; Μια καλή αρχή είναι να προσπαθήσετε να τρώτε ένα παραπάνω φρούτο ή μία μερίδα λαχανικών την ημέρα. Μήπως τα αγαπημένα σας φαγητά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και σας κάνουν να παίρνετε βάρος; Μην τα αποκλείσετε, και νιώσετε δυστυχισμένοι αλλά προσπαθήστε να επιλέξετε εκδοχές τους χαμηλές σε λιπαρά ή να τρώτε μικρότερες ποσότητες. Και αρχίστε να χρησιμοποιείτε τις σκάλες στη δουλειά!

10. Να θυμάστε ότι η ισορροπία είναι το παν

Δεν υπάρχουν «καλά» ή «κακά» τρόφιμα, μόνο καλή ή κακή διατροφή. Μη νιώθετε ενοχές για τα τρόφιμα που σας αρέσουν αλλά καταναλώστε τα με μέτρο και επιλέξτε άλλα τρόφιμα που θα σας παρέχουν την ισορροπία και την ποικιλία που απαιτούνται για καλή υγεία.

πηγή :www.eufic.org

Σάββατο 7 Μαΐου 2011

Μικροβιολογική Επιμόλυνση

Food Today
Η επιμόλυνση είναι η μεταφορά παθογόνων (που μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια) μικροβίων από μολυσμένα τρόφιμα (συνήθως ωμά) σε άλλα, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Αποτελεί κύρια αιτία τροφικής δηλητηρίασης, αλλά μπορεί εύκολα να προληφθεί.
Η τροφική δηλητηρίαση προκαλείται από την πρόσληψη παθογόνων μικροβίων ή τοξινών που παράγονται από κάποιους μικροοργανισμούς. Έμετος και διάρροια προκαλούνται, όταν οι μικροοργανισμοί απελευθερώνουν τις τοξίνες τους στα τρόφιμα ή όταν πολλαπλασιάζονται ξεπερνώντας ένα συγκεκριμένο όριο στο έντερο. Το όριο πέρα από το οποίο εμφανίζονται τα συμπτώματα ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο, ανάλογα με την ηλικία, την κατάσταση της υγείας του και πολλούς άλλους παράγοντες.
Παθογόνα μικρόβια μπορούν δυνητικά να βρεθούν λίγο πολύ παντού. Συνεπώς, μπορεί να υπάρχουν στα ωμά τρόφιμα που πρόκειται να μαγειρευτούν, όπως το κρέας, τα πουλερικά, τα αβγά και τα λαχανικά. Αυτό δεν είναι συνήθως πρόβλημα, καθώς το επαρκές μαγείρεμα των φρέσκων τροφίμων θα καταστήσει τα λίγα μικρόβια ακίνδυνα. Ο κίνδυνος για επιμόλυνση εμφανίζεται όταν τα μικρόβια εξαπλώνονται από τα ωμά στα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα, όπως το τυρί, οι σαλάτες, τα σάντουιτς και άλλα, ή σε έτοιμα προς κατανάλωση φαγητά. Ένα παράδειγμα επιμόλυνσης που μπορεί να συμβεί εντός του ψυγείου είναι να στάζουν υγρά από το ωμό κρέας ή τα πουλερικά σε έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα.
Υπάρχουν, εντούτοις, πολλές λιγότερο εμφανείς οδοί που μπορούν να ακολουθήσουν τα μικρόβια· άπλυτα χέρια, πανιά για τα πιάτα, τάβλες κοπής ή οποιοδήποτε σκεύος της κουζίνας, το οποίο έχει έρθει σε επαφή με ωμό τρόφιμο είναι υψηλά στη λίστα κινδύνου. Ευτυχώς, υπάρχουν απλά μέτρα που μπορεί να ληφθούν, ώστε να προληφθεί η επιμόλυνση.
Πρώτα από όλα, πάντα να πλένετε τα χέρια σας πριν την προετοιμασία φαγητών και μετά τον χειρισμό ωμών τροφίμων. Καλύψτε οποιοδήποτε κόψιμο ή αμυχή στο δέρμα έχετε με αδιάβροχο επίδεσμο και μην ετοιμάσετε φαγητό για άλλους, εάν είστε άρρωστοι ή έχετε κάποια δερματική μόλυνση. Μην ξεχνάτε ότι όλα τα ωμά τρόφιμα είναι δυνητικά πηγές μόλυνσης και θα πρέπει να τα αποθηκεύετε χωριστά από τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα. Για παράδειγμα, μέσα στο ψυγείο αποθηκεύστε το ωμό κρέας και τα πουλερικά χαμηλότερα από άλλα τρόφιμα και τοποθετήστε τα σε ένα πιάτο για να αποφευχθεί το στάξιμο. Δεν έχει καμία διαφορά εάν το τρόφιμο είναι συμβατικό ή βιολογικό· ο κίνδυνος είναι ακριβώς ο ίδιος.
Ποτέ μη χρησιμοποιείται τα ίδια σκεύη για να επεξεργαστείτε ωμά και μαγειρεμένα τρόφιμα. Αυτό το λάθος μπορεί εύκολα να γίναι όταν ετοιμάζετε μπάρμπεκιου. Χρησιμοποιείστε διαφορετικά εργαλεία και πιάτα για το ωμό και το μαγειρεμένο κρέας. Μην κόβετε σαλάτες σε τάβλες που έχουν χρησιμοποιηθεί για ωμό κρέας. Θα ήταν καλό να έχετε μία τάβλα κοπής μόνο για το ωμό κρέας. Πλύνετε όλα τα σκεύη διεξοδικά με καυτό νερό μετά τη χρήση τους.
Η καθαριότητα, γενικώς, είναι αναγκαία. Οι επιφάνειες της κουζίνας θα πρέπει να καθαρίζονται τακτικά με καυτό νερό και απορρυπαντικό και να μένουν ανέπαφες από κατοικίδια ζώα. Πανιά, σφουγγάρια, πετσέτες και ποδιές θα πρέπει επίσης να πλένονται συχνά σε υψηλή θερμοκρασία. Μετά τη χρήση στεγνώστε τα αμέσως για να αποφευχθεί ο πολλαπλασιασμός των υπαρχόντων μικροβίων. Τα καθαριστικά πανιά για τα πατώματα θα πρέπει προφανώς να φυλάσσονται χωριστά, αλλά να πλένονται και να στεγνώνονται όπως τα παραπάνω. Ιδανικά, τα μαχαιροπήρουνα και τα πιατικά θα πρέπει να αφήνονται να στραγγίζουν και να στεγνώνουν φυσικά ή στο πλυντήριο.
Τέλος, καθαριστικά και άλλα σκεύη που περιέχουν αντιμικροβιακές ουσίες μπορεί να είναι αποτελεσματικά στο να περιορίσουν την επιμόλυνση, αλλά δεν είναι τελείως αποτελεσματικά. Θα πρέπει να θεωρούνται ως ένας επιπρόσθετος περιορισμός και όχι ως μια πλήρως ασφαλής μέθοδος εξόντωσης των μικροβίων.

Ασφάλεια τροφίμων - βασικοί κανόνες


Πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση αποκάλυψε ότι το 11% των τροφίμων που ελέγχθηκαν από τις εθνικές αρχές δεν συμμορφώνονταν με τη νομοθεσία τροφίμων. Η ίδια έρευνα επίσης αποκάλυψε ότι το 21% των δύο εκατομμυρίων θέσεων πώλησης (καταστήματα, ξενοδοχεία, εστιατόρια, χονδρέμποροι) δεν ανταποκρίνονταν στους κατάλληλους κανόνες υγιεινής.
Αν και αυτοί οι αριθμοί είναι ανησυχητικοί, η κύρια πηγή τροφικής δηλητηρίασης παραμένει το σπίτι. Οι καταναλωτές, ενώ κατά ένα μεγάλο μέρος είναι ενήμεροι για τα ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια τροφίμων, ακόμα δεν παίρνουν την υγιεινή στην κουζίνα αρκετά στα σοβαρά. Ο πίνακας απαριθμεί τα συχνότερα λάθη και μερικές απλές προφυλάξεις για να κρατηθούν μακριά από το φαγητό τα επιβλαβή βακτηρίδια, η κύρια πηγή τροφογενών ασθενειών.
Ο Δρ S. Notermans, του Ολλανδικού Ερευνητικού Ιδρύματος για τη Διατροφή και τα Τρόφιμα, θεωρεί ότι η ασφάλεια των τροφίμων, είτε στο σπίτι είτε αλλού, αφορά την παρατήρηση μερικών βασικών κανόνων. «Η επιστήμη πίσω από τους κανόνες,» αναφέρει, «βασίζεται σε όσα μάθαμε από τα πράγματα που δεν πήγαν καλά στο παρελθόν».
Μέρος της πρόκλησης για την παραγωγή ασφαλέστερων τροφίμων αποτελεί η κατανόηση της παραγωγής και της διανομής των τροφίμων κατά μήκος όλης της αλυσίδας εφοδιασμού. Η συλλογή των σχετικών στοιχείων βοηθά τις αρχές να αναλύσουν τα κρίσιμα σημεία και να ενημερώσουν τους καταναλωτές για την ασφάλεια των τροφίμων στο σπίτι. Η Ολλανδία, παραδείγματος χάριν, πρωτοπόρος σε αυτόν τον τομέα, έχει μια προσέγγιση τεσσάρων σημείων.
Το ολλανδικό πρότυπο
Ένα Σύστημα Υποβολής Αναφοράς δημοσιεύει μια ετήσια αναφορά σχετικά με τις πιθανές τροφογενείς ασθένειες και τα αποτελέσματα εργαστηριακών ερευνών. Οι πρακτικές κακής υγιεινής και μαγειρέματος είναι οι συχνότεροι συνεισφέροντες.
Μελέτες δεικτών και πληθυσμού παρέχουν στοιχεία για την πραγματική συχνότητα των τροφογενών ασθενειών, ειδικότερα για τα Salmonella και Campylobacter, που είναι τα πιο κοινά βακτηρίδια που σχετίζονται με τις τροφογενείς ασθένειες.
Έρευνες ασθενών μαρτύρων ενημερώνουν τις αρχές για την προέλευση κάποιου παθογόνου παράγοντα. Τα στοιχεία από ασθενείς που μολύνθηκαν από Escherichia coli (E.coli) έχουν δείξει ότι τα βοοειδή είναι η κύρια πηγή του μικροοργανισμού.
Βιβλιογραφικές ανασκοπήσεις παρέχουν πληροφορίες για οργανισμούς που προκαλούν τροφογενείς ασθένειες και εμφανίστηκαν πρόσφατα, και ενημερώνουν την επιστημονική κοινότητα για τις εξελίξεις. Τα δημοσιευμένα αποτελέσματα για την ασφάλεια των τροφίμων μπορούν να επηρεάσουν τους σχετικούς κανονισμούς.
Ο Δρ. Notermans ολοκληρώνει, «η παροχή στους καταναλωτές πληροφοριών βασισμένων σε επιστημονικά δεδομένα είναι ο καλύτερος τρόπος να τους προστατέψουμε από το να πάθουν κάποια τροφογενή ασθένεια. Οι καταναλωτές, όμως, πρέπει να ενεργήσουν βάσει των πληροφοριών αυτών. Η κυβέρνηση, όλοι οι φορείς στην τροφική αλυσίδα, και ειδικά οι καταναλωτές, μοιράζονται την ευθύνη για την ασφαλή παροχή τροφίμων».
Ως τμήμα ενός προγράμματος για την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών, η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Προστασίας του Καταναλωτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (πρώην Γενική Διεύθυνση XXIV Πολιτικής των Καταναλωτών και Προστασίας της Υγείας των Καταναλωτών) θα ξεκινήσει σύντομα μια εκστρατεία πληροφόρησης για την ασφάλεια τροφίμων και την υγεία των καταναλωτών, χρησιμοποιώντας στοιχεία των υπαρχουσών εκστρατειών στα κράτη-μέλη της ΕΕ για να αντιμετωπιστούν τα κύρια ζητήματα υγιεινής.
Δείτε επίσης την έκθεση του WHO του 1997, «Πρόληψη και Έλεγχος των μολύνσεων από Enterohaemorrhagic Escherichia coli (EHEC)» (Prevention and Control of Enterohaemorrhagic Escherichia coli (EHEC) Infections). Σχετική περίληψη μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του EUFIC.

Συχνά λάθη ασφάλειας τροφίμων στο σπίτιΚάποιες απλές προφυλάξεις
Ανεπαρκής ψύξηΚρατήστε τα τρόφιμα κατεψυγμένα ή παγωμένα μέχρι την κατανάλωση
Κακή γενική υγιεινήΠλένετε τα χέρια τακτικά
Μόλυνση από προσβεβλημένο άνθρωποΤα μέλη της οικογένειας που είναι άρρωστα δεν πρέπει να αγγίζουν το φαγητό
Ανεπαρκής θέρμανσηΑκολουθείτε τις οδηγίες για τον χρόνο και τη θερμοκρασία στις συσκευασίες των τροφίμων και τις συνταγές
Χρήση μολυσμένων σκευώνΚρατήστε τις επιφάνειες καθαρές, πλύνετε τα σκεύη μετά τη χρήση
Διασταυρούμενη επιμόλυνση μεταξύ των τροφίμωνΚρατήστε τα τρόφιμα χωριστά
Ετοιμασία πολύ ώρα πρινΦάτε αμέσως μετά την ετοιμασία ή αναθερμάνετε

(Από τον ενημερωτικό οδηγό του EUFIC, «Από το αγρόκτημα στο πηρούνι» )


ΠΗΓΗ;http://www.eufic.org

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ: «Προστασία της Δημόσιας Υγείας κατά την παροχή συσσιτίων και υγειονομικοί όροι λειτουργίας των Κοινωνικών Παντοπωλείων»

Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα σχετικά με τις συνθήκες υγιεινής κατά την παρασκευή και τη διανομή συσσιτίων, υπενθυμίζουμε την υπ'αρ. πρ...