Η Eυρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει νεότερες
επιστημονικές απόψεις σχετικά με τα αλλεργιογόνα. Η EFSA εξετάζει
λεπτομερώς όλα τα αλλεργιογόνα συστατικά και ουσίες των οποίων η
παρουσία στα τρόφιμα πρέπει να επισημαίνεται σύμφωνα με την Ενωσιακή
Νομοθεσία. Σε αυτά συγκαταλέγονται τα ακόλουθα: δημητριακά που περιέχουν
γλουτένη, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, ξηροί καρποί,
αραχίδες, σόγια, ψάρια, καρκινοειδή, δίθυρα μαλάκια, σέλινο, λούπινο,
σουσάμι, μουστάρδα και θειώδη.
Η EFSA βασίστηκε σε ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων στοιχείων σχετικά με τον επιπολασμό των τροφιμογενών αλλεργιών στην Ευρώπη. Για κάθε τρόφιμο ή ουσία στον κατάλογο των αλλεργιογόνων της ΕΕ, παρέχονται πληροφορίες σχετικά με:
• τον επιπολασμό των αλλεργιών σε μη επιλεγμένους πληθυσμούς,
• τις πρωτεΐνες που αναγνωρίζονται ως αλλεργιογόνα,
• τις διασταυρούμενες αντιδράσεις,
• τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των τροφίμων στην εμφάνιση αλλεργιογονικότητας ενός τροφίμου ή του συστατικού,
• τις μεθόδους ανίχνευσης αλλεργιογόνων και αλλεργιογόνων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των μεθόδων φασματοφωτομετρίας και μοριακών τεχνικών, καθώς και της πιο κοινής ανοσολογικής προσέγγισης,
• των δόσεων που μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε ευαίσθητα άτομα.
Η Επιστημονική Ομάδα της EFSA για τα διαιτητικά προϊόντα, τη διατροφή και τις αλλεργίες (NDA Panel), επισημαίνει ότι ο επιπολασμός των τροφικών αλλεργιών είναι δύσκολο να καθοριστεί, λόγω της έλλειψης διαθέσιμων μελετών για ορισμένες γεωγραφικές περιοχές και λόγω της χρήσης διαφορετικών μεθοδολογιών για τη συγκέντρωση δεδομένων συχνότητας. Ωστόσο, χρησιμοποιώντας την τροφική πρόκληση ως κριτήριο διάγνωσης, η συχνότητα εμφάνισης των τροφικών αλλεργιών σε όλη την Ευρώπη έχει υπολογιστεί ότι ανέρχεται περίπου σε ποσοστό 1% για τους ενήλικες και τα παιδιά.
Περίπου το 75% των αλλεργικών αντιδράσεων στα παιδιά προκαλούνται από τρόφιμα όπως το αυγό, οι αραχίδες, το αγελαδινό γάλα, τα ψάρια και οι ξηροί καρποί. Περίπου το 50% των αλλεργικών αντιδράσεων μεταξύ των ενηλίκων προέρχονται από τα λαχανικά- φρούτα της ομάδας latex (πχ κάστανο, αβοκάντο, ακτινίδιο κ.α) και της οικογένειας Rosaceae (στην οποία ανήκουν τα μήλα, τα αχλάδια, τα κεράσια, τα βατόμουρα, οι φράουλες και τα αμύγδαλα), λαχανικά της οικογένειας Apiaceae (σέλινο, καρότα και αρωματικά βότανα) και διάφορους ξηρούς καρπούς και αραχίδες.
Η Επιστημονική Ομάδα της EFSA (NDA Panel) σημειώνει ότι η επιθυμία καθορισμού κατώτατων ορίων για ορισμένα αλλεργιογόνα έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των νομοθετικών αρχών, των ενώσεων καταναλωτών και της βιομηχανίας.
Συνοπτικά οι διαθέσιμες προσεγγίσεις αξιολόγησης επικινδυνότητας (risk assessment) που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη λήψη αποφάσεων διαχείρισης επικινδυνότητας (risk management) σχετικά με την επισήμανση των αλλεργιογόνων προτείνεται να βασίζονται:
• στη μη παρατήρηση δυσμενών επιδράσεων για την υγεία (no observed adverse effects level, NOAEL),
• στo σημείο αναφοράς των μετρήσεων (bench mark dose, BMD),
• στο περιθώριο της έκθεσης (margin of exposure, ΜοΕ) και
• στα μοντέλα πιθανοτήτων (probabilistic models).
Η EFSA βασίστηκε σε ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων στοιχείων σχετικά με τον επιπολασμό των τροφιμογενών αλλεργιών στην Ευρώπη. Για κάθε τρόφιμο ή ουσία στον κατάλογο των αλλεργιογόνων της ΕΕ, παρέχονται πληροφορίες σχετικά με:
• τον επιπολασμό των αλλεργιών σε μη επιλεγμένους πληθυσμούς,
• τις πρωτεΐνες που αναγνωρίζονται ως αλλεργιογόνα,
• τις διασταυρούμενες αντιδράσεις,
• τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των τροφίμων στην εμφάνιση αλλεργιογονικότητας ενός τροφίμου ή του συστατικού,
• τις μεθόδους ανίχνευσης αλλεργιογόνων και αλλεργιογόνων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των μεθόδων φασματοφωτομετρίας και μοριακών τεχνικών, καθώς και της πιο κοινής ανοσολογικής προσέγγισης,
• των δόσεων που μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε ευαίσθητα άτομα.
Η Επιστημονική Ομάδα της EFSA για τα διαιτητικά προϊόντα, τη διατροφή και τις αλλεργίες (NDA Panel), επισημαίνει ότι ο επιπολασμός των τροφικών αλλεργιών είναι δύσκολο να καθοριστεί, λόγω της έλλειψης διαθέσιμων μελετών για ορισμένες γεωγραφικές περιοχές και λόγω της χρήσης διαφορετικών μεθοδολογιών για τη συγκέντρωση δεδομένων συχνότητας. Ωστόσο, χρησιμοποιώντας την τροφική πρόκληση ως κριτήριο διάγνωσης, η συχνότητα εμφάνισης των τροφικών αλλεργιών σε όλη την Ευρώπη έχει υπολογιστεί ότι ανέρχεται περίπου σε ποσοστό 1% για τους ενήλικες και τα παιδιά.
Περίπου το 75% των αλλεργικών αντιδράσεων στα παιδιά προκαλούνται από τρόφιμα όπως το αυγό, οι αραχίδες, το αγελαδινό γάλα, τα ψάρια και οι ξηροί καρποί. Περίπου το 50% των αλλεργικών αντιδράσεων μεταξύ των ενηλίκων προέρχονται από τα λαχανικά- φρούτα της ομάδας latex (πχ κάστανο, αβοκάντο, ακτινίδιο κ.α) και της οικογένειας Rosaceae (στην οποία ανήκουν τα μήλα, τα αχλάδια, τα κεράσια, τα βατόμουρα, οι φράουλες και τα αμύγδαλα), λαχανικά της οικογένειας Apiaceae (σέλινο, καρότα και αρωματικά βότανα) και διάφορους ξηρούς καρπούς και αραχίδες.
Η Επιστημονική Ομάδα της EFSA (NDA Panel) σημειώνει ότι η επιθυμία καθορισμού κατώτατων ορίων για ορισμένα αλλεργιογόνα έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των νομοθετικών αρχών, των ενώσεων καταναλωτών και της βιομηχανίας.
Συνοπτικά οι διαθέσιμες προσεγγίσεις αξιολόγησης επικινδυνότητας (risk assessment) που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη λήψη αποφάσεων διαχείρισης επικινδυνότητας (risk management) σχετικά με την επισήμανση των αλλεργιογόνων προτείνεται να βασίζονται:
• στη μη παρατήρηση δυσμενών επιδράσεων για την υγεία (no observed adverse effects level, NOAEL),
• στo σημείο αναφοράς των μετρήσεων (bench mark dose, BMD),
• στο περιθώριο της έκθεσης (margin of exposure, ΜοΕ) και
• στα μοντέλα πιθανοτήτων (probabilistic models).
Η
Επιστημονική Ομάδα της EFSA τονίζει ότι ο σκοπός της αξιολόγησης της
επικινδυνότητας και το επίπεδο του κινδύνου που μπορούν να γίνουν
αποδεκτά, είναι αποφάσεις των διαχειριστών της επικινδυνότητας (risk
management decisions) οι οποίες είναι πέραν των αρμοδιοτήτων της EFSA.
Η Επιστημονική Ομάδα της EFSA συνιστά οι έρευνες κατανάλωσης τροφίμων να προσανατολιστούν προς τη συγκέντρωση στοιχείων σχετικά με πρότυπα κατανάλωσης τροφίμων σε αλλεργικά άτομα και την διερεύνηση του τρόπου συσχέτισης αυτών με το γενικό πληθυσμό που δεν παρουσιάζει κάποιου είδους αλλεργία στα συγκεκριμένα τρόφιμα.
Η Επιστημονική Ομάδα της EFSA συνιστά οι έρευνες κατανάλωσης τροφίμων να προσανατολιστούν προς τη συγκέντρωση στοιχείων σχετικά με πρότυπα κατανάλωσης τροφίμων σε αλλεργικά άτομα και την διερεύνηση του τρόπου συσχέτισης αυτών με το γενικό πληθυσμό που δεν παρουσιάζει κάποιου είδους αλλεργία στα συγκεκριμένα τρόφιμα.
Η επιστημονική
γνωμοδότηση της EFSA αναφέρεται στις τροφικές αλλεργίες ανοσολογικής
φύσεως, στην κοιλιοκάκη και στις ανεπιθύμητες ενέργειες που προκαλούνται
από τα τρόφιμα που περιέχουν θειώδη. Δεν αναφέρεται σε ανεπιθύμητες
αντιδράσεις στα τρόφιμα μη ανοσολογικής φύσεως, συχνά γνωστές ως
τροφικές δυσανεξίες.
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στον ιστότοπο:
http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/141126.htm
πηγή: www.efet.gr
