Το σχολείο είναι ο χώρος οπού το παιδί αφιερώνει αρκετό μέρος του χρόνου του. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον βάζει τις βάσεις του για το μέλλον της πνευματικής του ανάπτυξης αλλά και διαμορφώνει σωστές ή όχι συνήθειες αν του δοθούν τα κατάλληλα ερεθίσματα. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από την υιοθέτηση σωστών διατροφικών επιλογών και αθλητικής συνείδησης.
Σύμφωνα με τις παγκόσμιες μετρήσεις κάτι τέτοιο στην Ελλάδα δεν το έχουμε καταφέρει.
Η παγκόσμια Επιστημονική κοινότητα δίνει έμφαση σε πολιτικές και στρατηγικές που έχουν στόχο την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας και την καλυτέρευση της Δημόσιας υγείας.
Γι αυτό οι κοινωνίες θα πρέπει να ξεκινούν όλες τους τις δράσεις και πολιτικές στρατηγικές από το κομμάτι της κοινωνίας που βρίσκεται στην αφετηρία της τα παιδία
Στη λίστα των σχολικών κυλικείων
- Προσθήκη τροφίμων με προδιαγραφές και έμφαση σε μειωμένο κορεσμένο λίπος και αλάτι
- Περιορίζουμε τα trans λιπαρά και τις θερμίδες
- Αφαιρούμε όσο το δύνατο προσθετα, γλυκαντικά, χρωστικές
Πάντα σύμφωνα με τις ημερήσιες συνιστώμενες ποσότητες για παιδιά, όπως έχουν δωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμο Υγείας αλλά και την Αμερικανική παιδιατρική Ακαδημία.
Ο έλεγχος θα γίνεται σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (ΕΦΕΤ, επόπτες υγείας, σχολικές επιτροπές)
Στο πλαίσιο της προσπάθειας μας για την πρόληψη και καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας αναμορφώνουμε τη λίστα των τροφίμων στα κυλικεία.
Το κείμενο της αναμόρφωσης της λίστας τροφίμων είναι στη διαβούλευση και βρίσκεται στη διάθεσή σας.
Σχετικά με τις κινήσεις μας με την βιομηχανία, θέλω να σας πώ ότι έχει ήδη προγραμματιστεί για σήμερα, συνάντηση με τους εκπροσώπους του ΣΕΒΤ(Ελληνική Βιομηχανία Τροφίμων) έτσι ώστε να δημιουργήσουμε μια κοινή πλατφόρμα συνεργασίας που θα στοχεύει στην σωστή ενημέρωση των καταναλωτών (πλήρης διατροφική ενημέρωση πάνω στις συσκευασίες για τους γονείς σε όλες τις παιδικές τροφές)
Σκοπός μας είναι να δημιουργηθούν έξυπνοι τρόποι, μέσα από τη συσκευασία και την διαφήμιση, για την αύξηση της κατανάλωσης τροφίμων πολύτιμα για την σωστή διατροφή (φρούτα, λαχανικά, γιαούρτι, εμπλουτισμένα δημητριακά) που δεν προτιμούνται από τα παιδιά όπως μας αποδεικνύουν οι έρευνες και πανελλαδικά.
ΑΡΘΡΟ 1
Σκοπός
Σκοπός της παρούσας είναι ο καθορισμός των όρων και προϋποθέσεων λειτουργίας των σχολικών κυλικείων, των κανόνων υγιεινής που διέπουν τη λειτουργία τους καθώς και του καταλόγου των προϊόντων που επιτρέπεται να διατίθενται από αυτά.
ΑΡΘΡΟ 2
Oρισμοί
Για το σκοπό αυτό νοούνται ως:
1. Σχολικό κυλικείο :
Είναι ο χώρος εντός σχολικού συγκροτήματος, στον οποίο προετοιμάζονται και διατίθενται ή απλά διατίθενται τρόφιμα, χυμοί, αφεψήματα έτοιμα προς κατανάλωση από τους μαθητές, το προσωπικό και τους επισκέπτες του σχολείου.
2. Αρμόδια αρχή αδειοδότησης
Είναι ο οικείος ΟΤΑ πρώτου βαθμού σύμφωνα με το άρθρο 6 της Α1β/8577/83 Υγειονομικής Διάταξης και το άρθρο 80 του Ν.3463/2006.
3. Αρμόδια όργανα ελέγχου
Είναι οι υγειονομικοί υπάλληλοι, σύμφωνα με το άρθρο 4 της Α1β/8577/83 Υγειονομικής Διάταξης, καθώς και ο ΕΦΕΤ.
4.Υγειονομικός υπεύθυνος σχολικού κυλικείου :
Υγειονομικά Υπεύθυνος κυλικείου είναι ο εργαζόμενος (μισθωτός ή ελεύθερος επαγγελματίας), ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία του κυλικείου δηλαδή του καταστήματος εντός του οποίου πρoετοιμάζονται και διατίθενται προς κατανάλωση τρόφιμα (έτοιμα ή παρασκευαζόμενα εντός του κυλικείου), ροφήματα όπως χυμοί, αφεψήματα καθώς και ότι προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία για αυτούς τους χώρους.
5. Χειριστής τροφίμων:
Είναι το πρόσωπο που χειρίζεται άμεσα συσκευασμένα ή μη συσκευασμένα τρόφιμα, τον εξοπλισμό και τα εργαλεία για τρόφιμα ή επιφάνειες επαφής με τα τρόφιμα.
ΑΡΘΡΟ 3
Άδεια Ίδρυσης & λειτουργίας σχολικών κυλικείων
1. Η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας σχολικού κυλικείου χορηγείται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα μετά από διαγωνισμό, ο οποίος διενεργείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Κοινή Υπουργική Απόφαση του άρθρου 113 παρ.8 του ν. 1892/90, όπως ισχύει.
2. Η διαδικασία για τη χορήγηση της ανωτέρω αδείας ακολουθεί τους γενικούς όρους για τα καταστήματα Υγειονομικού ενδιαφέροντος της Υ.Δ. Α1β/8577/83 όπως αυτή κάθε φορά ισχύει και σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 4 της παρούσης.
3. Για τους υγειονομικούς όρους και γενικότερα για τις προϋποθέσεις λειτουργίας των σχολικών κυλικείων εφαρμόζεται ο εν ισχύ Υγειονομικός Κανονισμός σε συνδυασμό με τις εκάστοτε ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
4. Οι υπεύθυνοι και το προσωπικό των σχολικών κυλικείων, οφείλουν να έχουν παρακολουθήσει πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης για το προσωπικό των επιχειρήσεων τροφίμων σύμφωνα με την Υ.Α. 14708/10-08-2007/ΦΕΚ 1616/Β/17-08-2007 που αφορά στις «βασικές αρχές στην υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων».
5. Ο Υγειονομικά υπεύθυνος του κυλικείου θα πρέπει να παρευρίσκεται στο κυλικείο καθ΄ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του.
6. Το κυλικείο θα πρέπει να είναι εφοδιασμένο με βιβλίο υγειονομικών επιθεωρήσεων θεωρημένο από την υγειονομική υπηρεσία της οικείας Περιφερειακής Ενότητας.
ΑΡΘΡΟ 4
Ειδικοί Όροι Υγιεινής
1. Το οίκημα που θα χρησιμοποιηθεί ως σχολικό κυλικείο, θα βρίσκεται εντός των ορίων του σχολικού συγκροτήματος και θα πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις της Υγειονομικής Διάταξης Α1β/8577, χωρίς την προϋπόθεση ύπαρξης οικοδομικής αδείας.
2. Ανάλογα με το μέγεθος και την υποδομή των χώρων θα υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης δύο ειδών αδειών: «άδεια μόνο διάθεσης» και «άδεια προετοιμασίας και διάθεσης».Το κατάστημα θα έχει ελάχιστο εμβαδόν 14 τ.μ. σε περίπτωση προετοιμασίας και διάθεσης σκευασμάτων όπως σάντουιτς, τοστ, χυμοί, ενώ στην περίπτωση μη προετοιμασίας αλλά μόνο διάθεσης, ορίζονται ως ελάχιστος χώρος τα 8 τ.μ.
3. Οι προϋποθέσεις του οικήματος (φωτισμός, αερισμός, δάπεδο, τοίχοι κ.λ.π ) προκειμένου για τη λειτουργία του ως σχολικό κυλικείο θα είναι όλες όσες προβλέπονται από την Υγειονομική Διάταξη Α1β/8577 για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος.
4. Το κατάστημα θα διαθέτει ύδρευση από το δίκτυο ύδρευσης, ζεστό νερό και θα είναι συνδεδεμένο με το υπάρχον αποχετευτικό δίκτυο ή εν ελλείψει αυτού, με νόμιμο βόθρο.
5.Σε περίπτωση που το κυλικείο θα είναι εφοδιασμένο και με άδεια και για την προετοιμασία των προσφερομένων ειδών θα διαθέτει δύο χώρους πλύσης σκευών (2 λάντζες), ενώ στην αντίθετη περίπτωση θα διαθέτει μόνο μία. Τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία και σκεύη κουζίνας, τα οποία θα διατηρούνται απολύτως καθαρά, θα βρίσκονται εντός κλειστών προθηκών. Οι προθήκες, τα ψυγεία, και τυχόν άλλος απαραίτητος εξοπλισμός για την εύρυθμη λειτουργία του κυλικείου θα είναι καθαρός με θερμόμετρα σε εμφανή θέση.
6. Η φύλαξη και ο χειρισμός των τροφίμων θα γίνεται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της ΚΥΑ 15523/2006 και του Κανονισμού 852/2004 της Ε.Ε όπως αυτός κάθε φορά ισχύει.
7. Είναι υποχρεωτική η τήρηση αρχείου προμηθευτών για όλες τις πρώτες ύλες και τα προϊόντα πώλησης. Τα εν λόγω προϊόντα θα προέρχονται από εργαστήρια και επιχειρήσεις που λειτουργούν βάσει της Ισχύουσας Νομοθεσίας που διέπει τις εν λόγω επιχειρήσεις τροφίμων και που εφαρμόζουν διαδικασίες αυτοελέγχου.
8. Οι εργαζόμενοι στα σχολικά κυλικεία θα διαθέτουν ατομικά βιβλιάρια Υγείας, όπως προβλέπεται από την Υγειονομική Διάταξη Α1β 8577/83 (ΦΕΚ 526/τ.Β΄/24-9-83), όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει. Επισημαίνεται ότι πρόσωπα άσχετα ως προς τη λειτουργία του εν λόγω κυλικείου δεν επιτρέπεται να βρίσκονται εντός αυτού.
9. Η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας του καταστήματος θα διατηρείται σε καλή κατάσταση εντός προστατευτικού διάφανου πλαισίου, το οποίο θα είναι αναρτημένο σε εμφανές σημείο.
ΑΡΘΡΟ 5
Καθορισμός επιτρεπομένων ειδών
1. Τα κυλικεία με «άδεια μόνο διάθεσης» θα πωλούν μόνο συσκευασμένα τρόφιμα, ενώ αυτά με «άδεια προετοιμασίας και διάθεσης» θα έχουν τη δυνατότητα της επί τόπου παρασκευής συγκεκριμένων προϊόντων.
2. Ο κατάλογος των προϊόντων που επιτρέπεται να διατίθενται στα σχολικά κυλικεία καθορίζεται σύμφωνα με το Παράρτημα Ι της παρούσης.
ΑΡΘΡΟ 6
Έλεγχοι
1. Σε όλα ανεξαιρέτως τα κυλικεία και σε όλους τους χώρους εστίασης δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων, θα πραγματοποιούνται έλεγχοι σε τακτά χρονικά διαστήματα με ελάχιστο αριθμό ελέγχων δύο ανά έτος.
2. Η αρμοδιότητα της άσκησης των υγειονομικών ελέγχων στα σχολικά κυλικεία ανήκει στους υγειονομικούς υπαλλήλους, σύμφωνα με το άρθρο 4 της Α1β/8577/83 Υγειονομικής Διάταξης, καθώς και στον ΕΦΕΤ
3. Ο έλεγχος θα διεξάγεται με συγκεκριμένα έντυπα ελέγχου που θα καθοριστούν και θα αποσταλούν έπειτα από συνεργασία της Δ/νσης Δημόσιας Υγιεινής και του ΕΦΕΤ.
4. Οι Σχολικές Επιτροπές οφείλουν να συνεργάζονται με τα αρμόδια όργανα ελέγχου για τυχόν παραβάσεις – παραλήψεις που οι ίδιες διαπιστώνουν.
ΑΡΘΡΟ 7
Κυρώσεις
Οι παραβάτες της παρούσης διώκονται και τιμωρούνται σύμφωνα με το άρθρο 3 του Α.Ν. 2520/40, όπως έχει αντικατασταθεί και ισχύει, με το άρθρο 11 της Α1β/8577, με το άρθρο 21 της ΚΥΑ 15523/2006 και με το αρ.31 του Ν3904/2010.
ΑΡΘΡΟ 8
Μεταβατικές διατάξεις
Tα ήδη νομίμως λειτουργούντα κυλικεία υποχρεούνται να συμμορφωθούν προς τα ανωτέρω εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσης.
ΑΡΘΡΟ 9
1. Από την ισχύ της παρούσας καταργείται κάθε άλλη διάταξη που έρχεται σε αντίθεση με αυτή.
2. Η ισχύς της παρούσης αρχίζει μετά 15/θήμερο από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι:
ΛΙΣΤΑ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΚΥΛΙΚΕΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΒΑΘΜΙΔΩΝ
1. ΦΡΟΥΤΑ
• Φρέσκα φρούτα ανάλογα με την εποχή (π.χ. μήλο, αχλάδι, πορτοκάλι, μανταρίνια, μπανάνα, σταφύλι, βερίκοκα, ροδάκινο κλπ), καλά πλυμένα και συσκευασμένα σε ατομική μερίδα.
• Αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, μπανάνες κλπ) χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Συσκευασμένα σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
• Φυσικός χυμός φρεσκοστυμμένος εντός του κυλικείου εφόσον αυτό διαθέτει άδεια προετοιμασίας και διάθεσης. Ο χυμός θα παρασκευάζεται από φρέσκα φρούτα εποχής, Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης, Συστήνεται να είναι δυνατή η κατανάλωση του άμεσα μετά την παρασκευή.
• Συσκευασμένοι χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων, χωρίς συντηρητικά και χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Σε ατομική συσκευασία έως και 250ml.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών, νέκταρ φρούτων και άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
2. ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ
• Γάλα τυποποιημένο φρέσκο ημιαποβουτυρωμένο (2% λιπαρά) σε ατομική συσκευασία έως 500ml. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης, κακάο και άλλων πρόσθετων σακχάρων. Δεν επιτρέπεται η διάθεση σοκολατούχου γάλακτος.
• Γιαούρτι τυποποιημένο (έως 5% λιπαρά), χωρίς πρόσθετα σάκχαρα, σε ατομική μερίδα έως 200γρ. Επιτρέπεται η διάθεση γιαουρτιών με καπάκι δημητριακών ολικής άλεσης, μελιού, ξηρών καρπών, αποξηραμένων φρούτων ή συνδυασμού αυτών. Δεν επιτρέπεται η διάθεση γιαουρτιών με καπάκι που περιέχει διάφορα γλυκίσματα, σοκολάτα κλπ.
• Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων που θα παρασκευάζονται στο κυλικείο μόνο εφόσον διαθέτει «άδεια προετοιμασίας και διάθεσης». Το ρόφημα θα παρασκευάζεται με προσθήκη 1 μερίδας γάλακτος (1 ποτήρι 250ml) και 1 μερίδας φρούτου. Επιτρέπεται η προσθήκη μελιού ή κακάο σε ποσότητα 1 κουταλάκι ανά μερίδα. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης. Απαγορεύεται η διάθεση τυποποιημένων milkshakes καθώς και η χρήση έτοιμης σκόνης για milkshake.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
3. ΤΥΡΙΑ
• Τυριά λευκά και κίτρινα μπορούν να διατίθενται σε ατομική μερίδα έως 30γρ. προκειμένου να συνδυαστούν με απλά αρτοσκευάσματα (π.χ. κουλούρι, φρυγανιές κλπ).
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
4. ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
• Δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης σε ατομική μερίδα έως 30γρ
• Μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης σε ατομική μερίδα έως 30γρ
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
5. ΑΠΛΑ ΑΡΤΟΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
• Κουλούρι σησαμένιο λευκό ή ολικής άλεσης
• Κριτσίνια απλά ή ολικής άλεσης σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
• Φρυγανιές απλές ή ολικής άλεσης σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
• Κράκερς απλά ή ολικής άλεσης σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
6.ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΡΤΟΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
• Μουστοκούλουρα σε ατομική μερίδα έως 60γρ
• Σταφιδόψωμο σε ατομική μερίδα έως 60γρ
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση τυρόπιτας, σπανακόπιτας, πίτσας, ζαμπονοτυρόπιτας, λουκανικόπιτας, πιροσκί, κρουασάν και άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
7. ΣΑΝΤΟΥΙΤΣ
• Τα σάντουιτς / τοστ μπορούν να παρασκευάζονται με συνδυασμούς των κατωτέρω τροφίμων. Μπορούν να είναι τυποποιημένα ή να παρασκευάζονται στο χώρο του κυλικείου αυθημερόν εφόσον διαθέτει άδεια προετοιμασίας και διάθεσης. Εάν το κυλικείο διαθέτει μόνο άδεια διάθεσης επιτρέπεται να διαθέτει μόνο τυποποιημένα σάντουιτς/τοστ.
• Επιτρέπεται η χρήση όλων των ειδών ψωμιού λευκών ή ολικής άλεσης όπως ψωμάκι ατομικό, ψωμί για τοστ, μπαγκέτα, αραβική πίτα, σησαμένιο κουλούρι. Δεν επιτρέπεται το μπριος, κρουασάν, πιροσκί.
• Τυριά λευκά και κίτρινα (π.χ. κασέρι, γραβιέρα, κατίκι, ανθότυρο, φέτα κλπ) σε ατομικές μερίδες των 30γρ.
• Δεν επιτρέπεται η χρήση αλλαντικών
• Λαχανικά όλων των ειδών .
• Ελιές χωρίς το κουκούτσι και πάστα ελιάς
• Από λιπαρές ύλες επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου. Δεν επιτρέπεται η χρήση βουτύρου, μαργαρίνης, μαγιονέζας κλπ.
• Επιτρέπεται η παρασκευή γλυκών σάντουιτς με συνδυασμό των ψωμιών της πρώτης παραγράφου και ως γέμιση 1 κουταλιά μέλι ή μέλι με ταχίνι.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
8. ΓΛΥΚΙΣΜΑΤΑ
• Κρέμα και ρυζόγαλο σε ατομικές μερίδες των 150γρ και με περιεκτικότητα σε σάκχαρα έως 11% και σε λιπαρά έως 3%.
• Μπισκότα απλά ολικής άλεσης χωρίς σοκολάτα και χωρίς γέμιση σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
• Χαλβάς σε ατομική μερίδα έως 50γρ
• Παστέλι σε ατομική μερίδα έως 50γρ
• Μέλι σε ατομική μερίδα
• Σοκολάτα υγείας σε ατομική μερίδα έως 30γρ. Επιτρέπεται και η σοκολάτα υγείας με ξηρούς καρπούς.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση σοκολάτας γάλακτος καθώς και σοκοφρέτες.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση τσιχλών και καραμελών.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
9. ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ
• Ξηροί καρποί όλων των ειδών χωρίς προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης σε ατομική συσκευασία έως 50γρ. Δεν επιτρέπονται οι τηγανισμένοι ξηροί καρποί.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
10. ΥΓΡΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
• Εμφιαλωμένο νερό.
• Ζεστά ή κρύα αφεψήματα χωρίς προσθήκη ζάχαρης.
• Καφές μόνο για το προσωπικό.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών.
• Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στα ανωτέρω.
11. Επιτρέπεται η διάθεση και «βιολογικών προϊόντων» όπως αυτά ορίζονται στους Κανονισμούς 834/2007 και 889/2008 του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, με την προϋπόθεση ότι αυτά εμπίπτουν στον ανωτέρω κατάλογο
Πηγή: Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (www.yyka.gov.gr)
